बचत फॉर्म्युला
आज राधा आजोबांना त्यांचे कपाट आवरण्यासाठी मदत करते आहे. तिच्या हाती सुभाष आजोबांची जुनी डायरी लागते आणि त्यांच्या गप्पा सुरु होतात.
राधा: आजोबा ही कसली डायरी ? इतकी जुनी ? लागणार आहे का तुम्हाला आता ?
आजोबा: अरे वा राधाबाई ! सापडली का तुम्हाला ? ही माझी जुनी हिशोबाची डायरी आहे. अग, मी नवीन नवीन नोकरीला लागलो ना तेव्हा आजकाल सारखे मोबाईल अँप्लिकेशन किंवा कॉम्प्युटर नव्हते ना. मग आम्ही लोक , अशा डायरीमध्ये घरखर्च लिहून ठेवायचो.
राधा : आजोबा, बघू का मी उघडून ? बघू तरी तुमचे खर्च काय काय होते ?
आजोबा : हा हा हा ! जरूर बघ राधा आणि सांग मला तुला काय काय लक्षात येतेय ते.
राधा: हे काय आजोबा , तुमचा पहिल्या महिन्याचा पगार फक्त ४०० रु. होता ? त्यातले सुद्धा तुम्ही २०० रु. च घरखर्चासाठी लिहिले आहेत. बाकीचे २०० रु. बँकेत टाकले अशी नोंद दिसतेय.
आजोबा: हो. आमच्याकाळी आजसारखे गलेलठ्ठ पगार नव्हते बरे ! आणि महागाई पण फारशी नव्हती म्हणूनच ते ४०० रु. सुद्धा आरामात पुरायचे आम्हाला ! पण, तुला यातून हे लक्षात आले का की आम्ही केवळ बचत केल्यानंतरचेच पैसे घरखर्चाला घ्यायचो. वापरायचो. म्हणजे आमचा फॉर्म्युला होता “आधी बचत आणि नंतर खर्च” . तुम्हा मुलांनाही आई बाबांकडून पॉकेटमनी मिळतो ना ? तुम्ही कसा खर्च करता बरे ?
राधा :आजोबा , आमचा खर्चाचा फॉर्म्युला तुमच्या अगदी विरुद्ध आहे आणि तो आहे “आधी खर्च आणि मग बचत” ! आहो आजोबा, आम्हा मुलांना बचतीची काय गरज ?
आजोबा:अग, असा कसा तुमचा बचत फॉर्म्युला ? आणि तुम्हाला बचतीची गरज नाही कशी काय ? मागे तूच सांगितले होते ना, तुझ्या वर्गातील योगिताला, तिची आजी आजारी पडली तेव्हा फी भरण्यास अडचण होती म्हणून ? जर तिच्या आजीने किंवा तिने आपले काही पैसे, दरमहा बाजूला काढून बचतीसाठी वापरले असते तर आपत्काळीं त्यांना ते उपयोगी नसते का पडले? आणि तूही जर असे केले असतेस तर तुझ्या मैत्रिणीची मदत, तुझ्या बचतीमधून तूच करू शकली असतीस. तू ते आई बाबांना सांगितले नसतेस !
राधा: हो आजोबा , खरे आहे. मी फक्त माझ्या पुरताच विचार करीत होते ना म्हणून मला वाटत होते की पैसे कमी पडले तर आई-बाबा आहेतच की.
आजोबा:राधा, आई-बाबा तर तुमच्यामागे कायम असतातच. तुम्हाला काही कमी पडू नये, म्हणून कष्टाने पैसा कमवीतच असतात. पण म्हणून, पॉकेटमनी सगळाच खर्च करून पुन्हा गरज पडल्यास त्यांच्याकडे हात पसरणे बरे वाटते का ? आई-बाबा सुद्धा त्यांच्या काही चैनी / हौसमौज बाजूला ठेवून तुमच्यासाठी जर इतके कष्ट करित असतात तर तुम्ही मिळालेला पैसा जपून वापरायला नको का ? बघ तुला पटतंय का ?
राधा : हो आजोबा ! पटले मला !! तुमचाच फॉर्म्युला करेक्ट आहे… “आधी बचत मग खर्च !” . म्हणजे मग गरज पडताच मी माझी किंवा इतरांची जमेल तशी मदत नक्की करू शकेन !
राधाला योग्य ती शिकवण मिळाली म्हणून आजोबा समाधान पावतात.
डॉ. रुपाली कुलकर्णी,
– ट्रेनिंग हेड
